مواد و رشته های دو و میدانی

• دوی با مانع:

- 100 متر(خانم‌ها)

- 400 متر (آقایان)

- 110 متر (آقایان)

• دوی نیمه استقامت:

- 800 متر

- 1500 متر

• دوی استقامت:

- 3000 متر با مانع (خانم‌ها و آقایان )

- 5000 متر (آقایان)

- 10000 متر (آقایان)

- دو ماراتن 42 کیلومتر و 195 متر

- پیاده روی 20 و 50 کیلومتر برای مردان و 10 کیلومتر برای زنان



انواع میدانی‌ها:

• پرتاب‌ها:

- پرتاب نیزه

- پرتاب وزنه

- پرتاب دیسک

- پرتاب چکش

• پرش‌ها:

- پرش طول

- پرش سه گام

- پرش ارتفاع

- پرش با نیزه


سایر موارد دو و میدانی:

• دو هفت گانه مخصوص خانم‌ها
• 100 متر با مانع ، پرتاب وزنه ، پرش ارتفاع ، پرش طول ، دو 800 متر ، دو 200 متر ، پرتاب نیزه
  

• دو ده گانه مخصوص آقایان
• ۱۰۰ متر - ۴۰۰ متر - پرش طول - پرش ارتفاع - پرتاب وزنه - پرتاب نیزه - پرش با نیزه - ۱۵۰۰ متر - ۱۱۰ متر با مانع - پرتاب دیسک
• ----------------------------------------------------------------------------

• 1-قوانين دوهاى با مانع

  تعداد مانع‌ها در دوهاى ۱۰۰ متر، ۱۱۰ متر و ۴۰۰ متر با مانع ۱۰ عدد در هر خط است. در ۱۰۰ متر با مانع زنان فاصله‌ٔ خط شروع تا اولين مانع ۱۳ متر و فاصلهٔ بين موانع ۵/۸ متر و فاصلهٔ آخرين مانع تا خط پايان ۵/۱۰ متر، و ارتفاع موانع ۸۴ سانتى‌متر است. در ۴۰۰ متر با مانع زنان فاصلهٔ خط شروع تا اولين مانع ۴۵ متر و فاصله بين موانع ۳۵ متر و فاصلهٔ آخرين مانع تا خط پايان ۴۰ متر و ارتفاع موانع ۲/۷۶ سانتى‌متر است.

  
  

  در ۱۱۰ متر با مانع مردان فاصلهٔ خط شروع تا اولين مانع ۷۲/۱۳ متر، و فاصلهٔ بين موانع ۱۴/۹ متر و فاصلهٔ آخرين مانع تا خط پايان ۰۲/۱۴ متر و ارتفاع موانع ۷/۱۰۶ سانتى‌متر است. در دو ۴۰۰ متر با مانع مردان فاصلهٔ خط شروع تا اولين مانع ۴۵ متر و فاصلهٔ بين موانع ۳۵ متر و فاصلهٔ آخرين مانع تا خط پايان ۴۰ متر و ارتفاع موانع ۴/۹۱ سانتى‌متر است.

  
  

  انداختن عمدى مانع‌ها با دست و يا پا و يا عبور دادن پا و يا کف يا از طرفين مانع خط محسوب مى‌شود و باعث محروميت دونده‌ها از مسابقه مى‌گردد.

  ----------------------------------------------------------------------------

• 2-دو نیمه‌استقامت به مسابقات دویی گفته می‌شود که در مسافت‌های طولانی‌تر از دو سرعت و کوتاهتر از دو استقامت برگزار می‌شوند. ۸۰۰ متر و ۱۵۰۰ متر دو ماده استاندارد نیمه استقامتی هستند که در المپیک هم برگزار می‌شوند. دو ۳۰۰۰ متر نیز معمولاً دو نیمه‌استقامت محسوب می‌شود و مسابقات دو یک مایل هم در برخی کشورها رایج است.

  دوندگان نیمه‌استقامت بایستی از هم سرعت بالا و هم از استقامت بدنی بالایی برخوردار باشند و از آنجا سرعت دویدن آنها در تمام مسابقه بالاتر از حداکثر توانایی هوازی بدن است بایستی علاوه بر داشتن توانایی هوازی عالی از تحمل بالای اسید لاکتیک برخوردار باشند.

• -----------------------------------------------------------------------------------

3-دو استقامت نوعی از دویدن است که به صورت مستمر در مسافت دست‌کم ۵ کیلومتری انجام می‌شود. دو استقامت از فعالیت‌های ورزشی هوازی است و به استقامت بدنی بالایی نیاز دارد.

بدن انسان به خوبی برای دویدن در مسافت‌های طولانی فرگشت یافته است. هرچند انسان در مقایسه با پستانداران هم‌جثه خود از قدرت بدنی ضعیفی برخوردار است اما توانایی هوازی بسیار عالی و استقامت جسمانی بالا باعث می‌شود تا انسان‌ها بتوانند در مسافت‌های طولانی بهتر از اغلب پستانداران دیگر عمل می‌کنند. میانگین سرعت دو استقامت انسان‌ها بین ۲٫۳ تا ۶٫۵ متر بر ثانیه است و بسیاری از انسان‌های آماتور بدون داشتن تمرینات خاص قادر هستند به سرعت ۵ متر بر ثانیه برسند که این سرعت حتی از جانوران چهارپایی که نیاز به طی کردن مسافت‌های طولانی دارند، هم بهتر است.

برای مثال سرعت انتقال یورتمه به چهارنعل یک سگ با وزن مساوی با یک انسان متوسط ۳٫۸ متر بر ثانیه است. این سگ می‌تواند با سرعت حداکثر ۷٫۸ متر بر ثانیه برای مدت حداکثر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آن هم در ایده‌آل‌ترین شرایط آب‌وهوایی چهارنعل بدود. سگ‌ها و هیچ‌یک از چهارپایان دیگر نمی‌توانند برای مدت طولانی چهارنعل بدوند به خصوص اگر هوا گرم باشد. این به آن معنی است که انسان در مسافت‌های هزار تا دوهزارمتری از سگ شکست می‌خورد ولی اغلب انسان‌های دارای بدن متناسب در مسافت‌های طولانی‌تر هر سگی را شکست می‌دهند.

توانایی دو استقامت انسان حتی در مقایسه با چهارپای بزرگتری چون اسب نیز قابل توجه است. اسب حیوانی است که هزاران سال برای دویدن بهتر اصلاح نژادی شده‌است. اسب‌ها با سرعت چهارنعل حداکثر ۸٫۹ متر در مسافت‌های حداکثر ۱۰ کیلومتری بسیار سریعتر از انسان‌ها هستند اما بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چهارنعل دویدن سرعت آنها به شدت کاهش پیدا می‌کند. حداکثر سرعت اسب‌ها برای ۲۰ کیلومتر دویدن در طول یک روز ۵٫۸ متر بر ثانیه است و اگر از این فراتر بروند دچار آسیب‌های برگشت‌ناپذیر اسکلتی عضلانی می‌شوند. در نتیجه انسان‌ها در دوهای طولانی مثل ماراتن موفق‌تر از بهترین اسب‌ها هستند.

توانایی انسان از نظر طول مسافتی که قادر به دویدن آن است نیز شگفت‌انگیز است. یک انسان متناسب آماتور به راحتی می‌تواند هر روز بیش از ۱۰ کیلومتر را بدود. در حالی‌که فقط تعداد معدودی از چهارپایان مثل گرگها، کفتارها و سگ‌های شکاری به طور طبیعی مسافت‌های ۱۰ تا ۲۰ کیلومتری را به طور روزانه می‌دوند. همه این جانوران نیز درندگانی با زندگی گروهی هستند که توانایی دویدن از مهمترین قابلیت‌های مورد نیاز آنها در استراتژی‌های شکار و لاشه‌خواری است.^[۱]

تاریخچهٔ حضور زنان در مسابقات دو استقامت

تا پیش از دههٔ ۱۹۶۰ میلادی زنان حق حضور در رقابت‌های دو استقامت در المپیک را نداشتند و طولانی‌ترین مسابقهٔ رسمی برای آنان دو ۲۰۰ متر بود.^[۲] از میان تلاش‌هایی که زنان برای دویدن در المپیک انجام دادند می‌توان به تلاش زنی یونانی به نام استاماتا رویثی^{[یادداشت ۱]} اشاره کرد که در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۸۹۶ خارج از مسابقهٔ اصلی دوید. و گفته‌می‌شود مسیر دو ماراتن را به پایان رسانده است.

---------------------------------------------------------------------------4--نیمه استقامت

دو ۸۰۰ متر زنان در ۱۹۶۰ میلادی و دو ۱۵۰۰ متر زنان در ۱۹۷۲ میلادی به المپیک افزوده شد. دوهای ۵۰۰۰ متر و ۱۰۰۰۰ متر زنان در سال ۱۹۸۳ میلادی به المپیک افزوده شدند. همچنین دو ماراتن زنان در ۱۹۸۴ میلادی به المپیک افزوده شد. از میان تلاش‌های زنان برای حضور در مسابقات ماراتن می‌توان به حضور بابی گیب^{[یادداشت ۲]} و کاترین سویتزر در ماراتن بوستون به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ میلادی اشاره کرد.^[۲]

------------------------------------------------------------------5 ماراتون

ماراتون یا ماراتن یکی از انواع دو استقامت است که در مسافت ۴۲ کیلومتر و ۱۹۵ متر و معمولاً بر روی جاده برگزار می‌شود. نام این مسابقه برگرفته از نبرد ماراتون در یونان است. این مسابقه یکی از بخش‌های اصلیِ بازی‌های المپیک است که در تمام ادوار آن برگزار شده‌است. البته مسافت استاندارد آن در سال ۱۹۲۱ تعیین شد.

هر سال حدود ۵۰۰ مسابقهٔ ماراتون در نقاط مختلف دنیا برگزار می‌شود و اکثر شرکت‌کنندگان این مسابقات، دوندگان تفننی هستند. به‌همین‌دلیل، گاهی ده‌هاهزار دونده در این مسابقات شرکت می‌کنند. با توجه به این‌که شرایط آب‌وهوایی و جغرافیایی، مثل ارتفاع، دما و رطوبت هوا، وزش باد، و جنس و شیب جاده در این مسابقه اهمیت زیادی دارند، زمان‌های ثبت شده در این مسابقات با یکدیگر قابل مقایسه نیستند. معمولاً بهترین زمان‌ها در مسیرهای نسبتاً مسطح در نزدیکی سطح دریا با شرایط آب‌وهوایی مطلوب و کمک دونده‌های آهو ثبت می‌شوند.

رکورد جهانیِ فعلی مردان در این رشته متعلق به دنیس کیمتو از کنیا با زمان ۲ ساعت و ۲ دقیقه و ۵۷ ثانیه (سال ۲۰۱۴) و رکورد جهانیِ زنان در اختیار پائولا رادکلیف بریتانیایی با ۲ ساعت و 15 دقیقه و ۲۵ ثانیه (سال ۲۰۰۳) است.

جوان‌ترین دونده‌ای که یک مسابقهٔ ماراتون را به‌پایان رسانده، یک پسر سه‌سالهٔ هندی به نام بودیا سینگ است. هرچند مسئولان دولتی دویدن او را ممنوع کرده و مربی او را به‌دلیل آزار کودک دستگیر کردند.

--------------------------------------------------------------------------------------------6- پیاده روی

کیلومتر پیاده‌روی رشته‌ای در المپیک است که هم قسمت مردانه و هم قسمت زنانه‌اش وجود دارد. بصورت مسابقه جاده‌ای انجام می‌شود. در این رشته ورزشکاران باید همیشه یک پایشان با زمین در تماس باشد یعنی هنگامی که پایی در حال بالا رفتن و جلو رفتن است پای دیگر باید بر زمین مستقیم قرار گیرد تا پای دیگر حرکتش تمام شده و بر زمین قرار گیرد. (۲۰ کیلومتر برابر است با ۱۲٫۴۲۷۴ مایل)

رکوردهای جهانی

رکورد جهانی مردان در پیاده‌روی ۲۰ کیلومتر در اختیار ولادیمیر کانایکین است که مسابقه‌اش در سارانسک در سال ۲۰۰۷ را در زمان ۱:۱۷:۱۶ به پایان برد. رکورد جهانی زنان در پیاده‌روی ۲۰ کیلومتر در اختیار ورا سوکولوا است که مسابقه‌اش در شهر سوچی در سال ۲۰۱۱ را در زمان ۱:۲۵:۰۸ به پایان برد.

-------------------------------------------------------7- سرعت

دو سرعت نوعی از دویدن است که در مسافت کوتاه با آخرین سرعت ممکن (یا نزدیک به آخرین سرعت ممکن) انجام می‌شود. دوهای ۱۰۰ متر، ۲۰۰ متر و ۴۰۰ متر سه مادهٔ دو سرعت هستند که امروزه در المپیک و مسابقات قهرمانی دو و میدانی جهان برگزار می‌شوند.

در بسیاری از رشته‌های ورزشی از دوهای سرعت برای رسیدن به یک هدف یا جلوگیری از گرفته‌شدن توسط حریف استفاده می‌شود. فیزیولوژی انسان به گونه‌ایست که بیش از ۳۰ تا ۳۵ ثانیه نمی‌تواند سرعت‌های نزدیک به حداکثری را حفظ کند چرا که انباشته شدن اسید لاکتیک در عضلات جلوی کارکرد صحیح آن را خواهد گرفت.

قریب به اتفاق دوندگان نخبهٔ دو سرعت اصلیت غرب آفریقایی دارند این وضعیت در دو ۱۰۰ متر بسیار برجسته است. از سال ۱۹۶۸ تاکنون ۹۳ دونده موفق شده‌اند ۱۰۰ متر را در مسابقات رسمی در زمان زیر ۱۰ ثانیه طی کنند که از این میان اصلیت تنها چهار نفر از آنها به غرب آفریقا نمی‌رسد و بقیه ۸۹ نفر همگی تباری از این منطقه دارند. فرانکی فردریکس نامیبیایی نخستین انسان با اصلیت غیر غرب آفریقایی بود که در سال ۱۹۹۱ موفق شد ۱۰۰ متر را زیر ۱۰ ثانیه طی کند. در سال ۲۰۰۳ پاتریک جانسون (دورگه ایرلندی و بومی استرالیایی) نخستین دونده غیر آفریقایی بود که زمان زیر ۱۰ ثانیه را برای ۱۰۰ متر به جا گذاشت^[۱] و گابریل اموموره زیمبابوه‌ای و کریستوفر لمیتر سفیدپوست فرانسوی هم دو نفر دیگر هستند. البته کوجی ایتو ژاپنی و ژانگ پیمنگ چینی زمان‌های دقیقاً ۱۰ ثانیه‌ای را ثبت کرده و ماریان ورونین لهستانی هم یک رکورد غیررسمی ۹:۹۹۲ به جا گذاشته است.

یکی از توضیحات بیولوژیکی برای این وضعیت وجود میزان بالای تارهای عضلانی سریع‌الانقباض در اهالی غرب آفریقاست. تارهای عضلانی به دو دسته با انقباض سریع و انقباض کند تقسیم می‌شوند. دسته اول سرعت و قدرت بیشتری را آزاد می‌کنند اما دسته دوم بهره‌وری بیشتری در مصرف اکسیژن دارند و استقامت بیشتری ایجاد می‌کنند.

-----------------------------------------------------------------------8- امدادی

در دو و میدانی دوهای امدادی زیادی وجود دارد اما دو نوع دو امدادی استاندارد که در برنامه مساسقات قهرمانی جهان و المپیک قرار دارد دوهای ۴ در ۱۰۰ متر و ۴ در ۴۰۰ متر امدادی هستند. به طور سنتی دو ۴ در ۴۰۰ متر آخرین مسابقه تورنمنت‌های دو و میدانی است که بر روی پیست برگزار می‌شود و بسیار مورد توجه تماشاگران قرار می‌گیرد. تعیین دقیق رکورد هر ورزشکار در دو امدادی بسیار مشکل است. چون دونده‌ها بعد از استارت زدن چوب امدادی را می‌گیرند و ممکن است مسافتی که طی می‌کنند دقیقاً ۱۰۰ متر یا ۴۰۰ متر نباشد. در مسابقات ۴ در ۱۰۰ متر تمام تیم در یک خط دو خود را آغاز کرده و به پایان می‌رسانند. اما در ۴ در ۴۰۰ متر فقط ۵۰۰ متر اول مسیر در خط‌های ابتدایی طی می‌شود و سپس دونده‌ها اجازه دارند تا به خط یک (کنار پیست) بیایند.

دوهاى امدادى به دو دسته تقسيم مى‌شوند:

 ۱. دوهائى که در آنها تعويض چوب امدادى به‌صورت غيرديدارى انجام مى‌شود. معمولاً اين تکنيک تعويض يا مبادله چوب امدادى در رشتهٔ ۱۰۰ × ۴ متر مورد استفاده قرار مى‌گيرد.   

۲. دوهائى که در آنها تعويض چوب امدادى به‌صورت ديدارى انجام مى‌شود. معمولاً اين تکنيک تعويض يا مبادله چوب امدادى در رشته ۴۰۰ ×۴ متر به‌کار مى‌رود.